Iskrą, która czterdzieści lat temu, rozpaliła bunt było wprowadzenie z dniem 1 lipca 1980 roku cen komercyjnych na przetwory mięsne w bufetach i stołówkach zakładowych.
Już z dniem wprowadzenia w życie tej decyzji doszło do strajków między innymi w Ursusie i Sanoku. W ciągu następnych dwóch miesięcy fala strajków przetoczyła się przez całą Polskę.
Ich efektem było podpisanie porozumień w Szczecinie (30 sierpnia), Gdańsku (31 sierpnia) i Jastrzębiu (3 września). Najważniejszym celem, który został wówczas osiągnięty, była zgoda władz Polski Rzeczpospolitej Ludowej (PRL) na utworzenie niezależnych i samorządowych związków zawodowych.
Zapraszamy do obejrzenia zdjęć, wydanych przez Wojskową Agencję Fotograficzną (WAF) i Krajową Agencję Wydawniczą (KAW) z czasów nadziei, oporu i dziesięciomilionowej Solidarności .
Zbiory fotograficzne uzupełniliśmy fragmentami artykułów z tych gorących dni. Do kontynuacji ich czytania zapraszamy do Czytelni Miejskiej Biblioteki Publicznej w Koninie (il. Dworcowa 13).
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy (NSZZ "Solidarność". Opracowanie: Wojskowa Agencja Fotograficzna. Scenariusz i dobór zdjęć: Jerzy Chojnacki.
W sierpniu 1980 roku świat pracy powiedział: nie - nadużywaniu stanowisk, niegospodarności, arogancji władzy. Na zdjęciu: robotnicy kilku zakładów lubelszczyzny a następnie Wybrzeża, Śląska i innych części kraju - przerwali pracę na swoich stanowiskach. (Krajowa Agencja Wydawnicza).
Strajkują pracownicy zakładów przemysłowych na Wybrzeżu i Lubelszczyźnie. Rosną trudności gospodarcze kraju. (Krajowa Agencja Wydawnicza).
30 i 31 sierpnia 1980 roku dochodzi do podpisania porozumień między przedstawicielami rządu a strajkującymi załogami zakładów Szczecina i Gdańska, a nieco później - Jastrzębia. (Krajowa Agencja Wydawnicza)
Zwycięski strajk załogi Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku (na zdjęciu) był początkiem końca systemu totalitarnego w Polsce. Z inicjatywy robotników powstał wówczas NSZZ "Solidarność".
Zwycięstwem zakończyła się walka o rejestrację nowego związku zawodowego. Na zdjęciu: delegacja Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" z Lechem Wałęsą, Andrzejem Gwiazdą, Marianem Jurczykiem i Tadeuszem Mazowieckim przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie
Na placu przed wejściem do Stoczni Gdańskiej, na którym w grudniu 1970 roku padły ofiary robotniczego protestu, wzniesiono monumentalny Pomnik Stoczniowców. Na zdjęciu: uroczystość odsłonięcia pomnika w grudniu 1980 roku.
W 1981 roku odbył się w Gdańsku Pierwszy Zjazd NSZZ "Solidarność", który nie tylko prowadził walkę o poprawę warunków bytowych ludzi pracy, lecz domagał się przeprowadzenia zmian ustrojowych w kraju.
13 grudnia 1981 roku wprowadzono w Polsce stan wojenny. Działacze "Solidarności" zostali internowani, lecz związek kontynuował działalność w podziemiu. Na zdjęciu: Warszawa w grudniu 1981 roku, decyzja o internowaniu Lecha Wałęsy i podziemne wydawnictwa.
Niezłomny przywódca "Solidarności", Lech Wałęsa zyskał sympatię i poparcie wolnego świata. W 1983 roku przyznano mu Pokojową Nagrodę Nobla. W Oslo odebrała ją w jego imieniu żona wraz z synem.
Walka z komunizmem prowadzona środkami pokojowymi zakończyła się sukcesem "Solidarności". Wróciła ona na scenę polityczną i jej kandydaci odnieśli sukces w wyborach do Sejmu i Senatu w czerwcu 1989 roku. Na zdjęciu: plakaty wyborcze
Przedstawiciele "Solidarności" weszli w skład rządu koalicyjnego utworzonego w sierpniu 1989 roku. Na jego czele stanął działacz katolicki, doradca Lecha Wałęsy, Tadeusz Mazowiecki. Na zdjęciu: premier Tadeusz Mazowiecki przemawia w Sejmie
W 1990 roku Lech Wałęsa odwiedził USA i Kanadę, gdzie podejmowano go z wielkimi honorami jako przywódcę "Solidarności" i gdzie zabiegał o pomoc gospodarczą dla Polski.
W trakcie dyskusji nad kształtem przyszłej Polski w 1990 roku doszło do podziału w łonie "Solidarności". Wyodrębniły się grupy o różnych programach politycznych. Na zdjęciu: spotkanie działaczy Porozumienia Centrum z Lechem Wałęsą.
Na czele Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna, który zadeklarował poparcie dla linii politycznej rządu premiera Mazowieckiego, stanęli Zbigniew Bujak i Władysław Frasyniuk.
Dzięki "Solidarności" doniosłe zmiany zaszły w Wojsku Polskim, które zostało odpolitycznione. Funkcje wiceministrów Obrony Narodowej objęli cywilni działacze "Solidarności": Bronisław Komorowski i Janusz Onyszkiewicz. Na zdjęciu: wiceminister Janusz Onyszkiewicz podczas wizyty w jednostce wojskowej.
Kapłani odzyskali możliwość spełniania posługi kapłańskiej w środowisku wojskowym. Na zdjęciu: uroczystość wigilijna w Pierwszym Praskim Pułku Zmechanizowanym w Wesołej.
Etos "Solidarności" trwa nadal. Związek odgrywa ważną rolę w budowaniu nowej Polski. Na zdjęciu: uroczystość z okazji dziesięciolecia "Solidarności" w Ursusie w sierpniu 1990 roku.
Głos Wielkopolski nr 180, 21 sierpnia 1980 roku.
Gazeta Zachodnia nr 183, 26 sierpnia 1980 roku.
Trybuna Ludu nr 206, 30 i 31 sierpnia 1980 roku.
Trybuna Ludu nr 207, 1 września 1980 roku.
Gazeta Zachodnia nr 185 (właściwy) 187, 1 września 1980 roku.
Życie Partii, 1980 rok.
Życie Partii, 1980 rok.
